ANWB HomepageManpadroute
Nederland, Noord-Holland, Vogelenzang
- 70
- 81
- 84
- 35
- 21
- 36
- 83
- 82
- 72
- 76
- 67
- 68
- 71
- 70
Aan de binnenduinrand fietst u langs een lint van weelderige buitenplaatsen, waaronder het 18e-eeuwse Huis te Manpad. Al eeuwen wordt in dit duingebied water gewonnen; eerst tapten Haarlemse brouwers zuiver duinwater uit de Brouwerskolk, sinds 1853 voorzien de Waterleidingduinen onze hoofdstad van drinkwater.
NB: onderweg kun je nog zeskante bordjes van de oude bewegwijzerde route tegenkomen. Negeer deze en blijf de knooppuntenroute volgen.
Fietsveiligheid: houd op deze route rekening met onderstaande punten; pas je snelheid aan, houd rekening met tegenliggers en mederecreanten en ga waar nodig achter elkaar rijden.
• Algemeen: in het zomerseizoen is dit een vrij druk gebied met veel recreanten en verkeer, zeker bij de ingangen van de Waterleidingduinen; let hier extra goed op, pas je snelheid aan en wees alert op (plotseling overstekende) voetgangers.
• Bij knooppunt 84 bevindt zich een scherpe bocht; pas je snelheid aan.
• Tussen 35-21 gaat de route over een halfverhard bospad; dit kan na regenval modderig zijn.
Toegankelijkheid: deze route is in principe geschikt voor extra brede fietsen (driewielers, bakfietsen, etc.), mits je rekening houdt met bovenstaande punten.
In Park Groenendaal liggen Kinderboerderij ’t Molentje en een bezoekerscentrum waar regelmatig wisselende exposities zijn. Op de kinderboerderij scharrelen kippen, geiten, varkens, schapen, koeien, cavia’s, konijnen, vogels en ezels rond en er is een bijenstal (Groenendaal 1, Heemstede, www.kinderboerderij-heemstede.nl).
Haarlemmerhout is een eeuwenoud stadsbos, wellicht het oudste recreatiegebied van Nederland. In 1426 ging ‘De Hout’ tegen de vlakte om te voorkomen dat de troepen van Jacoba van Beieren ongezien tot vlak voor de stadsmuren konden komen. In 1577 werd het bos opnieuw gekapt, toen de Spanjaarden Haarlem belegerden. Het huidige bos heeft zijn ‘wortels’ in 1584. In de 19e eeuw heeft landschapsarchitect J. D. Zocher het park omgevormd in de Engelse landschapsstijl, waarvan de gebogen lijnen die de fietspaden volgen een kenmerk zijn. Door gebrekkig onderhoud was het grootste deel een vormeloze massa oude bomen geworden; daarom zijn tussen 1950 en 1975 delen van het bos verjongd. Een herstelplan richt zich nu op verbetering van de soortenrijkdom en de gezondheid van het bos.
Landgoed Elswout is een van de fraaiste 17e-eeuwse landgoederen langs de binnenduinrand. De Amsterdamse koopman Carel Molijn liet het bouwen en een tuin aanleggen in een strakke stijl, met kaarsrechte lindelanen aan weerszijden van het huis. Rond 1780 werd op Elswout de Engelse landschapsstijl geintroduceerd. Wisselende kleuren, heuvels, water, houten bruggen en priëlen gebouwd als berghutten geven Elswout een bijna Zwitsers uiterlijk. Op Elswout – nu van Staatsbosbeheer – groeien vele uitheemse planten, zoals de felgele voorjaarszonnebloem, de stengelloze sleutelbloem en daslook.
De Amsterdamse Waterleidingduinen voorzien de hoofdstad sinds 1853 van water. Het Bezoekerscentrum De Oranjekom van de Waterleidingduinen is gevestigd in het voormalige pompstation, dat tot 1986 vol in bedrijf was voor het duinwater. Het is een bijzonder gebouw dat op de lijst van industrieel erfgoed staat. Adres: Ingang De Oase, Bezoekerscentrum De Oranje-kom, 1e Leyweg 6, 2114 BH Vogelenzang, http://awd.waternet.nl (open di-zo 10-17 uur).
Ten zuiden van Haarlem werd in het begin van de 20e eeuw de ene na de andere buitenplaats opgesplitst en in kleine lapjes verkocht als bouwgrond voor villa’s. De 18e-eeuwse buitenplaatsen Leiduin en Woestduin bleven behouden. Aanvankelijk was de formele landschapsstijl favoriet met rechte, lange lanen. In de 19e eeuw is deze gemengd met de ‘gebogen’ Engelse landschapsstijl.
Op het 18e-eeuwse landgoed Huis te Manpad woonde de familie Van Lennep. Het bekendste familielid is Jacob, die ‘Ferdinand Huyck’ en andere historische romans schreef, en reisverslagen van wandelingen door 19e-eeuws Nederland. Adres: Herenweg 9, 2105 MB Heemstede, www.huistemanpad.nl. Rondleidingen: feb-half okt. za. 10 uur, feb mei ook di 14 uur, zie verder de website.