Manpadroute

Fietsveiligheid route-informatie: houd op deze route rekening met onderstaande punten; pas je snelheid aan, houd rekening met tegenliggers en ga waar nodig achter elkaar rijden.
• Algemeen: in het zomerseizoen is dit een vrij druk gebied met veel recreanten en verkeer, zeker bij de ingangen van de Waterleidingduinen; let hier extra goed op, pas je snelheid aan en wees alert op (plotseling overstekende) voetgangers.
• Bij knooppunt 84 bevindt zich een scherpe bocht; pas je snelheid aan.
• Tussen knooppunt 83 en 72 is het fietspad vrij smal; ga hier achter elkaar rijden.
• Tussen knooppunt 35 en 21 gaat de route over een halfverhard bospad; dit kan na regenval modderig zijn.

Toegankelijkheid: deze route is ongeschikt voor extra brede fietsen (driewielers, bakfietsen, etc.) vanwege bovengenoemde smalle paden.

In Park Groenendaal liggen Kinderboerderij ’t Molentje en een bezoekerscentrum waar regelmatig wisselende exposities zijn. Op de kinderboerderij scharrelen kippen, geiten, varkens, schapen, koeien, cavia’s, konijnen, vogels en ezels rond en er is een bijenstal (Groenendaal 1, Heemstede, www.kinderboerderij-heemstede.nl).

Haarlemmerhout is een eeu­wenoud stadsbos, wellicht het oud­ste recreatiegebied van Nederland. In 1426 ging ‘De Hout’ tegen de vlakte om te voorkomen dat de troepen van Jacoba van Beieren on­gezien tot vlak voor de stadsmuren konden komen. In 1577 werd het bos opnieuw gekapt, toen de Spanjaar­den Haarlem belegerden. Het huidi­ge bos heeft zijn ‘wortels’ in 1584. In de 19e eeuw heeft landschapsarchi­tect J. D. Zocher het park omge­vormd in de Engelse landschapsstijl, waarvan de gebogen lijnen die de fietspaden volgen een kenmerk zijn. Door gebrekkig onderhoud was het grootste deel een vormeloze massa oude bomen geworden; daarom zijn tussen 1950 en 1975 delen van het bos verjongd. Een herstelplan richt zich nu op verbetering van de soortenrijkdom en de gezondheid van het bos.

Landgoed Elswout is een van de fraaiste 17e-eeuwse landgoederen langs de binnenduinrand. De Amsterdamse koopman Carel Molijn liet het bouwen en een tuin aanleggen in een strakke stijl, met kaarsrechte lindelanen aan weerszijden van het huis. Rond 1780 werd op Elswout de Engelse landschapsstijl geintroduceerd. Wisselende kleuren, heuvels, water, houten bruggen en priëlen gebouwd als berghutten geven Elswout een bijna Zwitsers uiterlijk. Op Elswout – nu van Staatsbosbeheer – groeien vele uitheemse planten, zoals de felgele voorjaarszonnebloem, de stengelloze sleutelbloem en daslook.

De Amsterdamse Waterleiding­duinen voorzien de hoofdstad sinds 1853 van water. Het Bezoekerscen­trum De Oranjekom van de Water­leidingduinen is gevestigd in het voormalige pompstation, dat tot 1986 vol in bedrijf was voor het duinwater. Het is een bijzonder ge­bouw dat op de lijst van industrieel erfgoed staat. Adres: Ingang De Oase, Bezoekerscentrum De Oranje-kom, 1e Leyweg 6, 2114 BH Vogelen­zang, http://awd.waternet.nl (open di-zo 10-17 uur).

Ten zuiden van Haarlem werd in het begin van de 20e eeuw de ene na de andere buitenplaats opge­splitst en in kleine lapjes verkocht als bouwgrond voor villa’s. De 18e-eeuwse buitenplaatsen Leiduin en Woestduin bleven behouden. Aanvankelijk was de formele landschapsstijl favoriet met rechte, lange lanen. In de 19e eeuw is deze gemengd met de ‘gebogen’ Engelse landschapsstijl.

Op het 18e-eeuwse landgoed Huis te Manpad woonde de familie Van Lennep. Het bekendste familielid is Jacob, die ‘Ferdinand Huyck’ en andere historische romans schreef, en reisverslagen van wandelingen door 19e-eeuws Nederland. Adres: Herenweg 9, 2105 MB Heemstede, www.huistemanpad.nl. Rondleidingen: feb-half okt. za. 10 uur, feb mei ook di 14 uur, zie verder de website.