Friese Wouden-route
Nederland, Friesland, Appelscha
Het zuidoostelijke deel van Friesland, ongeveer het gebied rechts van de lijn Heerenveen - Drachten, wordt de Friese Wouden genoemd. Denk daarbij niet aan grote bosgebieden, maar eerder aan snippertjes bos en houtwallen rond de akkers en weilanden. Deze zijn geplant in de 19e eeuw, nadat hier veen was afgegraven en de grond eronder in cultuur was gebracht. De houtwallen geven het landschap een intiem karakter. Meer weidsheid is er rond het riviertje de Tjonger. Het gebied is mooi, maar niet spectaculair, zoals de Friese meren of de Drentse bossen. Daarom is het toeristisch gezien een rustig gebied.
Startpunt: ga op het parkeerterrein met je rug naar het Buitencentrum links het fietspad op en direct rechtsaf het bos in; je rijdt nu meteen op de knooppuntenroute naar 85.
Fietsveiligheid route-informatie:
Houd op deze route rekening met onderstaande punten, pas je snelheid aan, houd rekening met tegenliggerse en mederecreanten, en ga waaar nodig achter elkaar fietsen.
• Tussen knooppunt 87-86 bevind zich een onverhard traject met spoorvorming dat na regenval erg blubberig kan zijn.
• Tussen knooppunt 21-19 gaat de route over een hobbelig geasfalteerd fietspad met gaten.
• Tussen knooppunt 19-30 gaat de route over een zeer smal schelpenpad.
• Tussen knooppunt 30-28 gaat de route over een klinkerweggetje met slecht, hobbelig wegdek.
Toegankelijkheid: deze route is ongeschikt voor extra brede fietsen (driewielers, bakfietsen, etc.) vanwege bovengenoemde en enkele andere smalle paden.
Het Nationaal Park Drents-Friese Wold heeft een oppervlakte van 6100 ha met vooral veel bos en verder heide, stuifzand en vennen. Het bos is in de eerste helft van de 20e eeuw aangeplant om de zandverstuivingen aan banden te leggen. Deze waren het gevolg van het te intensief plaggen van de heide. Alleen het Aeckingerzand, 100 ha groot, bleef behouden. Omdat het zand door de luwte van het omliggende bos niet meer wilde stuiven, is in de jaren negentig 200 ha bos gerooid.
In het Buitencentrum Drents-Friese Wold vind je een permanente tentoonstelling over de natuur in het het nationaal park. Daarnaast is er voor de kinderen een boswachterswerkkamer nagemaakt en er is een winkel en horeca (Terwisscha 6a, Appelscha, openingstijden zie website).
Het fraaie kerkje van Boyl (spreek uit: buil) dateert van 1641. Het is gebouwd op de 12e eeuwse fundamenten van een voorganger. De klok in de klokkenstoel is in 1399 gegoten en is daarmee een van de oudste in Nederland.
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog waren de dalen van de riviertjes de Linde en de Tjonger onderdeel van de Friese waterlinie. Het veen was ondoordringbaar voor de Spaanse vijand, maar de toegangswegen moesten extra worden beschermd. De Bekhofschans, aangelegd in 1623, verdedigde de Bekhofweg. Het was een vierkant van 22,5 bij 22,5 meter met stervormige punten, van waaruit indringers konden worden beschoten. Er was in het landschap amper nog iets van deze schans te zien, maar in 2006 zijn de oude contouren weer met houten palen aangegeven en is een replica van de poort gebouwd.
De Tjonger, Tsjonger (Fries) of Kuinder (Stellingwerfs) heeft verschillende namen, omdat hij de grens vormt tussen het Friese taalgebied en het Stellingwerfse dialect. Stellingwerf hoorde oorspronkelijk bij Drenthe, was van 1309 tot 1504 een vrije boerenrepubliek en kwam daarna bij Friesland. Het werd verdeeld in Oost- en Weststellingwerf. De rivier is aan het eind van de 19e eeuw gekanaliseerd. Hier en daar zijn nog stukjes oude meanders aan het verlanden in natuurgebiedjes langs de rivier.
Oosterwolde is de hoofdplaats van de gemeente Ooststellingwerf. Het hele traject in dit dorp fietst u langs de in de 19e eeuw aangelegde Opsterlandse Compagnonsvaart. Deze vaart speelde een belangrijke rol bij de vervening en het in cultuur brengen van het omliggende gebied. Het belangrijkste gebouw is de hervormde kerk uit 1735 met de klokkenstoel daarnaast.
