Cabauwroute
Nederland, Utrecht, Jaarsveld
- 14
Twee weteringen begrenzen deze route. De Benschopperwetering loopt kaarsrecht door een grasgroen landschap met links en rechts statige boerderijen. De Lopikerwetering volgt de bedding van een oud riviertje en heeft een veel bochtiger verloop. Hieraan ontstond in de 13e eeuw het dorp Cabauw. Centraal stond de kerk. Het dorp vormt een katholieke enclave in de overwegend reformatorische Lopikerwaard. Langs de Lek overheerst het rivierenlandschap met uiterwaarden en mooie vergezichten.
NB: in Vlist is de knooppuntenbewegwijzering onvolledig; zie de aanvullende routebeschrijving.
Fietsveiligheid / Toegankelijkheid
Fietsveiligheid route-informatie:
• Bij mooi weer kan het erg druk zijn op de dan enigszins smalle paden. Pas je snelheid aan, houd rekening met tegenliggers en medeweggebruikers en ga waar nodig achter elkaar rijden.
• Op de route staan hier en daar rood-witte scheidingspaaltjes midden op het fietspad.
• Bij Lopik bevindt zich een trap met een gootje op de route (zie aanvullende routebeschrijving) ; houd hier rekening mee als je een zware e-bike hebt!
Toegankelijkheid: deze route is ongeschikt voor extra brede fietsen (driewielers, bakfietsen, etc.) vanwege bovengenoemde punten.
Aanvullende routebeschrijving
• In Lopik, tussen knooppunt 87 en 55, bij uitgang tunnel (2x trap) rechtsaf. Informatiebord bij eerstvolgende kruispunt.
• Voor een bezoekje aan Schoonhoven, tussen knooppunt 55 en 13, vóór de provinciale weg linksaf richting Schoonhoven/Gorinchem. Informatiebord na 100 m bij bushalte.
• Knooppunt 11 in Vlist (bij eilandje met de Koeneschans) is onduidelijk aangegeven. Vanaf knooppunt 13 via Bonrepas over het pad langs de Vlist. Aan het eind rechtsaf richting Polsbroek (Y1133/2). Je bent nu op knooppunt 11, al is dit moeilijk herkenbaar. Het bruggetje over de Kerkvliet over (aan je linkerhand ligt de Koeneschans) en weer rechtsaf, het fietspad parallel aan de weg richting Polsbroek (Y1133/3). Je rijdt nu op de route naar knooppunt 54.
Recreatieterrein Salmsteke
Op Recreatieterrein Salmsteke is ruimte gemaakt voor allerlei sporten, waaronder polsstokverspringen. Het terrein ligt in de uiterwaarden van de Lek, maar zwemmen in de rivier is verboden. De naam komt van de zalm die vroeger werd gevangen. Hier stond een rij fuiken, ook wel een zalmsteek genoemd.
Lopikerwetering
Rond 1050 werd het veenstroompje de Lobeke door een gegraven vaart (graaf) verbonden met het veenriviertje de Enge IJssel. Vanaf de nieuwe Lopikerwetering drongen de ontginners steeds verder de natte veengrond binnen, waarna uiteindelijk het zuidelijke deel van de Lopikerwaard werd ontgonnen.
Meetmast
Met de 213 meter hoge meetmast bij Cabauw verricht het KNMI sinds 1972 dagelijks weerkundige waarnemingen. Er worden metingen uitgevoerd naar temperatuur, luchtvochtigheid, wind en straling; de gegevens worden doorgestuurd naar De Bilt. Het opvallendste meetinstrument bij de mast is een profiler, die de wind en de temperatuur in de onderste lagen van de atmosfeer meet. De gegevens zijn niet alleen nuttig voor de weersvoorspellingen, maar worden ook gebruikt door onderzoekers die promotie-onderzoek doen.
Schoonhovense veer
De veerdienst tussen Schoonhoven en Gelkenes vormt al eeuwenlang de verbinding tussen de Krimpenerwaard en de Alblasserwaard. De eerste schriftelijke vermeldingen van de veerdienst dateren uit 1429! Tegenwoordig vormt het veer de snelle schakel voor alle soorten verkeer, van voetganger tot zwaar vrachtverkeer, touringcars en ook speciale transporten.
Bonrepasmolen
Vroeger voeren er schuiten vol goederen over de Vlist, nu peddelen er slechts af en toe kanovaarders over het idyllische riviertje. Van de vele molens die ooit het achterland drooghielden is er nog maar één over, de Bonrepasmolen. Deze wipmolen met scheprad werd rond 1600 gebouwd. De naam komt van het nabijgelegen buurtschap Bonrepas (Frans voor ‘goede maaltijd’).
Koeneschans
Het kleine schiereilandje bij knooppunt 11 was onderdeel van de Oude Hollandse Waterlinie en fungeerde als verdediging van de Slangeweg (richting knooppunt 54) tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Midden op deze voormalig schans in het riviertje de Vlist stond ooit een stenen gebouw. Door de ontwikkeling van de Nieuwe Hollandse Waterlinie verloor de schans in 1815 zijn functie als verdedigingswerk. Sinds 2013 is de schans in het bezit van Het Zuid-Hollands Landschap. Begin 2019 werd de schans opnieuw ingericht met een houten zitbank die de contouren van de oorspronkelijke bebouwing volgt.
Rustpunt De Noordzijde
Tussen Polsbroek en Benschop ligt Landwinkel De Noordzijde (Noordzijdseweg 189, ma-vr 13-17 uur, za 10-17 uur), tevens Rustpunt.
Rustpunten zijn plekken op een particulier erf waar fietsers en wandelaars lekker kunnen pauzeren, naar het toilet gaan en soms hun elektrische fiets opladen. Inmiddels zijn er in een groot deel van Nederland rustpunten, die u herkent aan het rustpuntbord en de robuuste picknicktafel. Bij elk rustpunt kunt u koffie en thee zetten en een drankje kopen met iets lekkers erbij. En de kosten? Die vallen mee, want de bijdrage is vrijwillig. Natuurlijk is er een app voor de smartphone waarop alle rustpunten in kaart zijn gebracht.
Benschopper Wetering
De Benschopper Wetering werd aan het begin van de 12e eeuw gegraven. Vervolgens werd het land aan weerszijden van de wetering ontgonnen in lange stroken met steeds dezelfde afmetingen (copeontginning). Zo ontstond het dubbele boerderijlint van de dorpen Polsbroek en Polsbroekerdam. Vanwege de wateroverlast zit bij sommige oudere boerderijen een deur hoog in de gevel. Opvallend is verder dat er alleen gebouwd is langs de middeleeuwse (water)wegen. De wegen die van noord naar zuid de Lopikerwaard doorsnijden zijn jonger en dienden alleen als ontsluitingsweg.
Huis te Jaarsveld
In Jaarsveld, vlak voor de route de dijk opgaat, stond ooit het middeleeuwse kasteel Veldenstein, dat in 1672 door Franse troepen werd verwoest en nooit meer is opgebouwd. De slotgracht ligt er nog wel en naast de voormalige toegang staat nog een oude tuinmanswoning. In 1760 werd op het kasteelterrein een nieuw buitenverblijf gebouwd, Huis te Jaarveld.