Hoe krijg je een auto in eigendom en hoe toon je dit aan?

Als je in een auto rijdt of een auto tot je beschikking hebt, betekent dat niet automatisch dat die auto ook jouw eigendom is. Soms staat de auto wel op jouw naam, maar rij je er zelf eigenlijk nauwelijks in. Of je hebt een auto geleend. Hoe zit dat eigenlijk? Hoe toon je aan of je iets bezit, leent of in eigendom hebt?

Eigendom, bezit en houderschap, wat is wat? 

Eigendom is het meest omvattende recht dat je kunt hebben op een zaak. Als eigenaar bepaal je wie gebruik mag maken van jouw auto en wie niet. Je kunt je auto verkopen, lenen, huren of schenken. Je kan als eigenaar ook de eigendom overdragen. Je kunt, uiteraard binnen de regels van de wet, doen wat je wilt met de auto. 

Bezit betekent dat je de feitelijke macht over de auto hebt, alsof het jouw auto is. De auto staat bijvoorbeeld voor de deur, je hebt de sleutel en kunt de auto gebruiken.  Je bent als bezitter niet automatisch ook eigenaar. Zo kun je rijden in de auto van iemand anders, maar mag je deze niet verkopen of zonder toestemming van de eigenaar uitlenen. 

Houderschap betekent dat je een goed voor een ander onder je hebt, zonder dat je de bedoeling hebt om als eigenaar op te treden. Denk aan een huurauto of een leenauto.  

Wat betekent de tenaamstelling van de auto? 

Degene op wiens naam het kenteken van een auto staat, wordt in beginsel gezien als houder van het voertuig en is daarmee (mede)verantwoordelijk voor o.a. verkeersovertredingen, WA-verzekering en APK. Maar de tenaamstelling alleen betekent niet dat deze houder ook echt de eigenaar is. Iemand kan jou een auto ter beschikking stellen en op jouw naam zetten zonder de eigendom over te dragen. Je krijgt dan wel de boetes en betaalt de verzekering, maar je bent geen eigenaar. 

Eigendom aantonen 

De houder/bezitter van de auto is vaak ook de eigenaar. Je hebt immers de beschikking over de auto. Ook de tenaamstelling kan een vermoeden van eigendom opleveren. Maar je kan ook een auto op naam hebben die niet van jou is. En omgekeerd kun je eigenaar zijn, ook al staat de auto niet op jouw naam.  Best ingewikkeld.

Alleen bezit of tenaamstelling is daarom niet doorslaggevend. Je kan op meer manieren aantonen dat je de eigenaar bent. Bijvoorbeeld met de koopovereenkomst waarmee je de aankoop kan aantonen, de betaling, de verzekering, een lening die op jouw naam staat. Er zijn dus meerdere manieren om aan te tonen dat je eigenaar bent. De feiten en omstandigheden kunnen daarbij ook van belang zijn. 

Eigendomsoverdracht van een auto  

Voor de overdracht van de eigendom van een auto moet degene die de eigendom overdraagt hiertoe bevoegd zijn. Hij moet bijvoorbeeld zelf de eigenaar zijn van de auto, of bevoegd zijn de auto te verkopen. Denk aan een makelaar of bemiddelaar. Daarnaast moet er een geldige titel zijn, zoals een koop of schenking. Tot slot moet de auto worden geleverd door het bezit over te dragen. Dit kan door het overhandigen van de sleutels en papieren of door af te spreken dat het eigendom overgaat, zonder feitelijk het bezit aan de nieuwe eigenaar te geven.    

Auto schenken 

Wil je een auto aan iemand schenken? Dan is het verstandig om de overeenkomst schriftelijk vast te leggen en duidelijk te beschrijven dat de auto zonder tegenprestatie wordt geschonken.  
Een schenking kan fiscale gevolgen hebben. Je kunt belastingvrij schenken, maar hou dan rekening met de voorwaarden en vrijstellingen die hiervoor gelden. De Belastingdienst stelt jaarlijks vrijstellingsbedragen vast voor personen die dichtbij de schenker staan. Komt de waarde van de schenking boven deze vrijstelling uit, dan kan er schenkbelasting verschuldigd zijn.  

Auto lenen of uitlenen 

Als je een auto (met toestemming) leent ben je de (onmiddellijke) houder van deze auto. Een houder wordt vermoed ook de bezitter te zijn. Maar van een geleende auto heb je het bezit en de eigendom juist niet. Het is dan ook goed om een overeenkomst of verklaring van de eigenaar bij je te hebben waarin staat dat je met toestemming van de eigenaar de auto gebruikt.  

Verschil tussen roerende en onroerende zaken

Er zijn verschillen tussen de eigendomsoverdracht van roerende en onroerende zaken. Roerende zaken zijn objecten die verplaatst kunnen worden, zoals auto's, meubels en sieraden. Onroerende zaken zijn zaken die niet verplaatst kunnen worden, zoals huizen en grond. Voor de overdracht van eigendom van onroerende goederen gelden aanvullende eisen met betrekking tot de levering zoals een notariële akte en inschrijving van de overdracht in de daartoe bestemde openbare registers. 

Registergoederen en niet-registergoederen

Binnen roerende zaken maken we onderscheid tussen registergoederen en niet-registergoederen. Registergoederen moeten net als onroerende zaken met een notariële akte worden overgedragen én ingeschreven worden in een openbaar register. Denk hierbij aan schepen en vliegtuigen. 

Een auto valt niet onder de registergoederen. Het kentekenregister van de RDW is geen eigendomsregister, maar houdt bij op wiens naam het kenteken van een auto staat. Voor het overdragen van de eigendom van auto hoeft het kenteken (nog) niet te zijn overgeschreven op naam van de nieuwe eigenaar.