Groene stadswandelroute Breda

Hond mee: honden zijn aangelijnd toegestaan op deze wandelroute.

Toegankelijkheid: deze route is geschikt voor mindervaliden. Maar houd bij punt 15 de de route aan om het Spoorpark (en de trappen) te omzeilen.

Paden: geheel verhard.

Parkeren: parkeergarage aan de Stationslaan.

1. Kies in station Breda voor de uitgang ‘centrum’. Loop bovenaan trappen RD, over de voetgangerspromenade van de Willemstraat. Via zebrapad weg oversteken naar park. Bij het Nassaumonument in het Valkenbergpark (aan rand van park) LA pad in.

2. Verlaat Valkenbergpark via rood hek, steek bij stoplichten de weg over en volg voetpad schuin RD langs de Mark, Seeligsingel. Je loopt nu langs de binnensingels van Breda.

3. Bij kruising met Mauritsstraat RD, Mauritssingel. Bij kruising met Nieuwe Boschstraat RD, Nassausingel. Op kruising met Nassaustraat RD, Nassausingel.

4. Je passeert de voormalige Koepelgevangenis. Steek na het parkeerterrein (rechts) bij stoplichten de weg over en sla RA, Claudius Prinsenlaan. Na voetgangerslichten ligt links het stadskantoor van Breda, met bij beide ingangen Vogeltorens.

5. Blijf de Claudius Prinsenlaan volgen langs het Chassé Theater en het casino. Rechts zie je (op de Vlaszak bij Randstad) een bushokje met sedumdak.

6. Ga voorbij het casino en na de StadsGalerij Breda (wit gebouw) LA voetpad in, Nonnenveld. Blijf de weg naar rechts volgen tot schuine T-splitsing. Sla daar LA en direct RA, klinkerpad langs bebouwing op. Houd rechts aan. Rechts zie je de oude Chassékazerne.

7. Ga na de Chassékazerne LA en ga schuin RD via een poort (bij bord ‘Het Bolwerk 2-4 t/m 68). Loop in binnentuin RD en verlaat hem weer via een poort. Sla dan RA. En dan LA de brug over Bij verkeerslichten RD weg oversteken en dan eerste weg RA, langs het Wilhelminapark.

8. Volg het pad langs het Wilhelminapark en sla de tweede weg RA, Parkstraat. Einde RA, Wilhelminastraat. Bij stoplichten RD, de Mark over en tweede weg LA, Godevaert Montensstraat. Eerste weg RA, Picenistraat. Poortje door en het Concordiaplein in.

9. Loop RD en verlaat plein via poortje. Daarna weg oversteken en RD, Concordiastraat. Einde RA, Markendaalseweg. Einde weg: oversteken en LA achter water langs, Nieuweweg. Hier ligt de Groene Kade.

10. Volg de weg langs het water van de Nieuwe Mark. Rechts zie je de groene wand van parkeergarage Barones. Bij kruising met Tolbrugstraat RD, Haven. Bij kruispunt met Vismarkstraat RD. Voor je zie je het Spanjaardsgat. Daarna eerste weg RA, Kraanstraat. Bij straatje van rechts: links aanhouden, Cingelstraat.

11. Op Kasteelplein RA (links ligt de KMA). Op het Kasteelplein zie je een standbeeld van Willem III te paard. Einde Kasteelplein LA, Catharinastraat. Aan de linkerkant van deze straat ligt het Begijnhof. Loop hier schuin tegenover bij nummer 24 het poortje in. Hier ligt de Merkxtuin.

12. Verlaat de Merkxtuin links achterin via poortje en sla LA, St. Annastraat. Op kruising LA, Veemarktstraat. Ga na nummer 68 RA Wijngaardhof in. Einde LA. Bij stoplichten RD en LA via de Gasthuispoort het Valkenbergpark in via rood hek.

13. Sla RA en volg pad naar het Nassaumonument bij de hoofdingang van het park. Loop daar RD, steek het water over en sla LA, Academiesingel.

14. Ga bij de stoplichten RA, Belcrumweg. Loop nadat je onder het spoor door bent gegaan de trap op naar het Spoorpark Breda (uitsluitend geopend op werkdagen van 07:00 - 20:00 uur). Houd op de daktuin schuin links aan en verlaat daar de daktuin weer via een trap naar beneden.

15. Steek de Stationslaan over en loop RD, Stationslaan (later Kwartelstraat). Indien het Spoorpark gesloten is, loop dan door tot de Stationslaan (eerste straat rechts) en neem daar de 1e straat links. Eerste stukje heet daar ook Stationslaan, daarna Kwartelstraat. Sla einde Kwartelstraat RA op de Speelhuislaan, het voetgangerspad tussen de oude spoorrails. Sla RA na nummer 23 en steek via zebrapad de Stationslaan over. Je bent nu bij het station van Breda, het beginpunt van deze wandelroute.

‘De groene loper’ van Breda wordt de Willemstraat ook wel genoemd. De straat werd in 2017 uitgeroepen tot de beste openbare ruimte van Nederland. Was het vroeger een wat onveilige, drukke straat vol verkeer, nu loop je er via een ruime voetgangersroute vol bomen richting Valkenbergpark en centrum. Let ook eens op alle rode mieren die op de stoeptegels staan afgebeeld. Het is een kunstwerk van Florentijn Hofman, de kunstenaar die bekend werd van ‘Rubber Duck’, de gigantische badeend die op wereldtournee ging. De rode mieren lopen allemaal nét een andere kant op. Net als de mensen die hier rondlopen.

Breda wil in 2030 een stad in een park zijn en de binnensingels van Breda gaan daar een belangrijke rol in spelen. Als een groene long zullen zij het historische centrum gaan omarmen, waardoor een stadspark van 5,5 kilometer ontstaat. Er zullen nog heel wat nieuwe bomen geplant worden, maar nu al loop je er rustig door het groen, langs het water van de Mark. In het gazon zijn de afgelopen jaren verwilderingsbollen ingegraven. Van januari tot in april zorgen duizenden sneeuwklokjes, winterakonieten, krokussen, tulpen en narcissen nu voor kleur langs de singels. Al die bloemen leveren ook nectar voor bijen en vlinders. Goed voor de biodiversiteit in de stad!

Sinds 2021 staan er stalen frames van tien meter hoog naast de ingang van het stadskantoor. Het zijn vogeltorens. Ze zijn gevuld met metershoge meidoorns, die met hun bessen insecten en vogels aantrekken. In de coniferen en de vogelhuisjes kunnen vogels hun nesten bouwen en de nectar van de klimop is weer goed voor vlinders, zweefvliegen en bijen. Het groen in de torens is een manier van de gemeente om de biodiversiteit in de stad te verbeteren en hittestress tegen te gaan.

Ook de Claudius Prinsenlaan, waaraan het stadskantoor ligt, wilde de gemeente graag groener zien. De paardenkastanjes en haagbeuken waren in een slechte conditie en zijn daarom in 2019 vervangen door krentenboompjes, lijsterbes, lindes, sierkers en rode esdoorn, soorten die beter tegen het veranderende klimaat kunnen, omdat ze droogte en hogere temperaturen beter kunnen verdragen. In het voorjaar zijn de bermen beeldschoon. Dan steken bolgewassen hun kleurige bloemen boven het gras uit. Al vroeg in het voorjaar leveren ze zo nectar voor de insecten.

Sinds een paar jaar heb je iets te zien als je op de bus wacht bij de bushalte aan de Vlaszak. Op het dak van het bushokje groeien namelijk planten. De gemeente wil op deze manier mensen wijzen op de voordelen van een groen dak vol sedumplanten. Zo’n dak werkt als een kleine wateropvang, waardoor regenwater geleidelijk afgevoerd wordt en er minder wateroverlast is. Ook trekt zo’n dak insecten en daarmee vogels aan.

Tot 1993 stond op de plek van het Chassé Park een kazerne, waar dienstplichtige militairen getraind werden. Toen de kazerne zijn deuren sloot, werd het terrein omgebouwd tot een park met woningen. Rem Koolhaas tekende voor het ontwerp, waarin volop ruimte is voor groen. Het park werd in 2007 geopend. In de historische Chassékazerne vind je nu  Breda Botanique , met daarin een hotel en een restaurant. In de oude kazerne is ook het Stadsarchief, het Filmhuis en een Botanische tuin.

Op de plek van het verscholen Concordiaplein stond vroeger Stadsschouwburg Concordia. Alleen de monumentale voorgevel staat daarvan nu nog overeind. Deze vormt nu de toegang tot het groene binnenplein. Grote aandachtstrekker is de enorme muurschildering van een zanglijster, gemaakt door kunstenaar Collin van der Sluijs.

Google voor de gein eens ‘Gedempte Haven in Breda’ en je zult schrikken van de foto’s. Tussen 1965 en 2007 was de haven van Breda namelijk volledig geasfalteerd! Gelukkig is het water van de Nieuwe Mark intussen weer terug in de stad. En er zal hier de komende jaren nog enorm veel veranderen. De haven wordt uitgediept, zodat de waterkwaliteit verbetert en er meer planten en dieren in kunnen leven en de kades worden groener. Vol bomen, struiken, kruiden, varens en mossen. Is dat klaar, dan wordt in 2024 begonnen met het uitgraven van het laatste deel van de rivier, dwars door een gloednieuw stadspark dat dan aangelegd wordt op het voormalige kazerne-complex Seelig-Zuid. Vanaf 2026 is dit deel van Breda dan compleet vergroend.

Parkeergarages zien er vaak oersaai uit, maar parkeergarage Barones is ánders. Een groene wand van ruim 10.000 planten vormt daar sinds 2017 de voorgevel. Het is een mix van bloeiende en groenblijvende planten, zoals varens, geraniums, campanula en bergenia. De dakrand verkleurt in het voorjaar door de blauweregen. De groene wand trekt insecten aan, maar ook vogels. Het groene stukje binnenstad zorgt bovendien voor verkoeling op hete dagen.

Het Bredase Begijnhof is een door muren omringd complex bestaande uit huisjes en een kleine kerk in het centrum van Breda. De 29 huisjes verdeeld over twee hofjes zijn gegroepeerd rondom een kruidentuin. Hier staat ook een beeldje van twee begijnen in gesprek. De begijnen waren sinds het eind van de 12e eeuw een beweging van vrome katholieke vrouwen, die in kuisheid een leven van bezinning en gebed wilden leiden. Zij legden niet zoals kloosterlingen een gelofte van eeuwige trouw en armoede af. De begijnen waren veelal van adellijke afkomst. In Breda ontstond vermoedelijk rond 1240 een begijnengemeenschap.  Vanaf de jaren vijftig van de twintigste eeuw kregen sommige begijnhuisjes een andere bestemming. Huisje 49 werd bijvoorbeeld een Scoutshop (vanaf 1959), huisjes 51 tot en met 59 werden gehuurd door de Katholieke Actie en na 1952 werd huisje 47 het secretariaat van de Mater Amabilis-school. Verder werd de neoclassicistische poort vervangen door een nieuwe toegangspoort. Ook deze werd in 1980 vervangen door de huidige toegangspoort.

De Willem Merkxtuin is zo’n plekje waar Bredanaars naartoe gaan als ze even de drukte van de binnenstad zat zijn. De plek ligt verscholen achter een poortje. De tuin loopt over in de achtertuinen van de buurtbewoners; vandaar het verzoek om stilte bij de ingang. Die serene stilte is precies de charme van de tuin. In alle rust kun je er genieten van de kunst tussen het groen en van het uitzicht op de toren van de Grote Kerk.

Open: dagelijks 9-17 uur.

In de St. Annastraat kronkelt de blauweregen langs de winkelpanden. Verderop in de Veemarktstraat en in de Wijngaardsteeg vind je nog een paar fraaie voorbeelden van dit soort geveltuinen. Maar bezoek in dit stukje Breda vooral ook de leuke winkels en restaurantjes. The Green Submarine (op nummer 13) bijvoorbeeld, waar ze sinds 2021 kamerplanten, (tweedehands) plantenpotten en natuurlijke verzorgingsproducten voor planten verkopen. Of: In Kannen en Kruiken (Veemarktstraat 45), door Bredanaars simpelweg IKEK genoemd. Hier serveren ze regionale producten in een mooie stadstuin.

Ingeklemd tussen het spoor en het gerechtsgebouw ligt sinds 2018 een bijzonder groen plekje: Spoorpark Breda, een openbare tuin op het dak van een parkeergarage. Je zit er tussen het groen, de insecten en vogels vliegen om je heen, en dat alles terwijl de treinen op dezelfde hoogte als jij zelf (en dat is hoog) het station in- en uitrijden. Een fijne plek om even letterlijk boven de drukte van de stad uit te stijgen. Het park heeft naast ontspanning ook nog een ander doel: het groen dient als buffer voor hemelwater. Bovendien geven de bomen schaduw, waardoor ze bijdragen aan de hittebestrijding in de stad.