‘Laat niet als dank’

In 1916 startte de ANWB met campagnes tegen zwerfafval. In dat jaar verspreidde de ANWB voor het eerst posters tegen het achterlaten van afval in natuurgebieden. Tijdens de aanleg van rijwielpaden en bij het uitzetten van langeafstandswandelpaden kreeg de ANWB namelijk klachten van eigenaren van landgoederen en bossen. Ze waren boos dat toeristen papier, blikjes, dozen en flessen achterlieten. Grondeigenaren waren bang dat wanneer ze meer toeristen zouden toelaten, hun terreinen ernstig vervuild zouden raken.

Rijmpje

In 1928 huurde de ANWB Willy Sluiter in voor een nieuw affiche. Hij was een bekende tekenaar en schilder die vaker voor de ANWB werkte. Voor het zwerfvuilaffiche schilderde hij een jong stel, gekleed volgens de laatste mode, wandelend in een parkachtig landschap. Hun afval lag op de grond. De ANWB verspreidde in loop der jaren tienduizenden exemplaren van het affiche, met daarop het bekende rijmpje:

‘Laat niet als dank

Voor ‘t aangenaam verpoozen

Den eigenaar van ‘t bosch

De schillen en de doozen!’

Eerste regel

Het rijmpje zou decennialang op elke poster te vinden zijn die ANWB tegen zwerfafval uitbracht. Uiteindelijk was de slogan zo bekend dat op posters alleen de eerste regel van het gedicht te vinden was. Saillant detail: fabrikanten van levensmiddelen stonden in de rij om de verpakking van hun producten op de posters afgebeeld te krijgen. Ze betaalden er grif voor.

Nederland Schoon

Tegenwoordig voert de ANWB campagnes tegen zwerfafval in het samenwerkingsverband Nederland Schoon, waar ook de verpakkingsindustrie aan deelneemt. Publiekscampagnes gecombineerd met uitbreiding van de statiegeldregeling worden ingezet om bossen, stranden en bermen schoner te krijgen.

Zie ook

ANWB vrijwilligerswerk