Milieuzones Nederland

Wat is een milieuzone?

In steeds meer steden is een milieuzone gepland of ingesteld, met als doel de lucht schoner te maken. Toegang tot een milieuzone is alleen toegestaan wanneer je auto, brommer of scooter aan bepaalde eisen met betrekking tot de uitstoot van schadelijke stoffen voldoet. Rij je toch met een te vervuilend voertuig de stad in, dan heb je kans op een stevige boete. Zorg er dus voor dat je weet met welk voertuig je in welke stad welkom bent.

De actuele regels voor milieuzones voor (diesel) auto’s zijn te vinden op www.milieuzones.nl. Op anwb.nl vind je informatie over milieuzones voor personenauto’s én brom- en snorfietsen. Ook kun je de websites van de betreffende gemeenten raadplegen.

Wat is er in 2020 veranderd?

In januari 2020 zijn de regels rond milieuzones veranderd en geldt in heel Nederland een nieuw, geharmoniseerd systeem van milieuzones. Reeds bestaande milieuzones zijn sinds 29 oktober 2020 volgens dit systeem ingericht. De belangrijkste punten uit het nieuwe systeem voor eigenaren van personenauto’s:

• De milieuzone geldt alleen voor oudere dieselvoertuigen, benzineauto’s worden niet geweerd.
• De toegangsregimes voor personen- en bestelwagens worden aan elkaar gekoppeld.
• Tussen 2020 en 2025 kan een gemeente kiezen voor:
  - Toegang tot de milieuzone voor alle dieselvoertuigen met emissieklasse 3 of hoger (in 2020 gaat het om voertuigen van 20 jaar en ouder).
  - Toegang tot de milieuzone voor alle dieselvoertuigen met emissieklasse 4 of hoger (in 2020 gaat het om voertuigen van 15 jaar en ouder).
• Er geldt vrijstelling voor:
  - Kampeerwagens (campers), echter alleen in de milieuzone waarin de eigenaar woonachtig is.
  - Voertuigen van 40 jaar en ouder (klassiekers of oldtimers).
  - Rolstoel toegankelijke voertuigen, herkenbaar aan de code SH in het kentekenregister.
• Er geldt ontheffing voor voertuigen van gehandicapten, welke zijn aangepast voor € 500,- of meer. Deze ontheffing moet bij de gemeente worden aangevraagd en zal geldig zijn voor het gehele land.
• Vanaf 2025 worden de normen strenger en kan een gemeente kiezen voor:
  - Toegang tot de milieuzone voor alle dieselvoertuigen met emissieklasse 4 of hoger (in 2025 gaat het om voertuigen van 20 jaar en ouder).
  - Toegang tot de milieuzone voor alle dieselvoertuigen met emissieklasse 5 of hoger (in 2025 gaat het om voertuigen van 15 jaar en ouder).
   

Welke emissieklasse een auto heeft is te vinden op www.milieuzones.nl en op de website van de RDW www.ovi.rdw.nl.

Wat vindt de ANWB?

De ANWB is voorstander van schone lucht en steunt de overgang naar verkeer zonder schadelijke uitstoot. Een milieuzone kan op onze steun rekenen wanneer deze daar substantieel aan bijdraagt.

In de praktijk geldt dat met name bij grote steden met een aanzienlijk verkeersaanbod.

Bij invoering van een milieuzone ziet de ANWB de noodzaak voor aanvullende maatregelen om te garanderen dat al onze leden de stad in kunnen. Denk hierbij aan uitzonderingen (bv. voor oldtimers), ontheffingen (bv. voor gehandicapten), een overgangsregeling en compensatie voor mensen die fors beperkt worden in hun mobiliteit of genoodzaakt worden hun voertuig te vervangen.

Verder moet er naar worden gestreefd dat net als in Nederland ook in Europa, de invoering met dezelfde regels, aanduiding en methode van handhaving gebeurt. Er moet worden voorkomen dat er een lappendeken ontstaat wanneer elk land zijn eigen regeling in voert. 

Maar ook zonder het instellen van een milieuzone zijn er maatregelen die de lucht in de stad schoner kunnen maken. Denk dan bijvoorbeeld aan het stimuleren van het openbaar vervoer en elektrische mobiliteit, parkeerbeleid, verkeersmaatregelen of zelfs een heel verkeerscirculatieplan. Zeker in kleinere steden hebben deze, soms ook goedkopere, maatregelen onze voorkeur. 

Tot slot wil de ANWB dat ook andere bronnen van luchtvervuiling dan het personenverkeer worden aangepakt.

Wat doet de ANWB?

Nationaal

De ANWB heeft bij het opstellen van het huidige regeerakkoord er op aangedrongen zo snel mogelijk te komen tot een nationaal uniform beleid voor milieuzones om zo duidelijkheid te bieden richting de weggebruiker. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft vervolgens, in samenwerking met de ANWB en andere belangenorganisatie, gemeenten, VNG en bedrijfsleven, regels hiervoor opgesteld.

Begin november 2019 heeft staatssecretaris Van Veldhoven het besluit tot een geharmoniseerd systeem van milieuzones met eenduidige bebording gepubliceerd (Kamerbrief besluit Harmonisatie Milieuzones).

De ANWB herkent in de regeling een groot aantal punten die namens haar leden naar voren zijn gebracht. Het systeem heeft daarmee onze instemming. We blijven wel aandacht vragen voor een drietal punten:

• Legitimering van de milieuzone. De milieuzone moet substantieel bijdragen aan verbetering van een luchtkwaliteit die onder de (nu nog EU-) norm is.
• Monitoren van de luchtkwaliteit om te kunnen bepalen of de milieuzone kan worden opgeheven.
• Invoeren van flankerend beleid (b.v. een sloopregeling) wanneer steden een milieuzone willen instellen.

Ook op gemeentelijk niveau zit de ANWB regelmatig aan tafel om de belangen van de leden te behartigen wanneer wordt besloten over milieuzones, zowel voor personenauto’s als brom- en snorfietsen.

Internationaal

De ANWB gaat internationaal pleiten voor afdoende informatie voor het publiek en harmonisering van milieuzones. Daarbij zal één uniform verkeersbord, wederzijdse erkenning van vergunning/vignetten en het wegnemen van administratieve drempels voorop staan. Dit zal worden opgepakt met de FIA, zusterclubs van de ANWB  en organisaties die opkomen voor het publieke belang zoals Polis.

_{(Standpunt ANWB Belangenbehartiging d.d. 15-03-2023)}

Tijdlijn algemeen

Overzicht milieuzones in Nederland 

Wat kan jij doen?

Ben je lid en heb je een vraag over milieuzones? Neem dan contact op met onze experts.
Wil je ook bijdragen aan de ledenpanels? Dat kan. Hier kun je je registreren.

ANWB-belangenbehartiger

Niels Weijsenfeld (Nederland)

Mike Pinckaers (Europa)