Het Nationale Park De Hoge Veluwe
Het mooiste van drie werelden: natuur, kunst en cultuur
Oogstrelende natuur en ontmoetingen met wilde dieren, maar ook: Vincent Van Gogh, architectonische hoogstandjes en verrassende verhalen. In het Nationale Park De Hoge Veluwe komen natuur, kunst en cultuur op een prachtige manier samen.
De natuur: heide en stuifzand
Eigenlijk is Stichting Het Nationale Park De Hoge Veluwe een soort landschapsmuseum, hier kun je genieten van de Veluwe zoals die was in de 19de eeuw. De tijd van grote schaapskuddes op de hei, stuivend zand, uitgestrekte wouden en weinig mensen. Dit is er nog steeds, maar nu met een hek eromheen en betaal je entree om dit nationale park te kunnen bezoeken.
Ooit was dit deel van de Veluwe het domein van het schatrijke echtpaar Anton en Helene Kröller-Müller. Zij kochten stukjes Veluwe op tot er één groot natuurgebied ontstond. Lekker rustig en ideaal voor de jacht, de grote passie van manlief. Naast oer-Nederlands wild zoals edelhert, wild zwijn en ree liet Anton ook moeflons uitzetten, een soort schaap met enorme krulhorens, afkomstig van Sardinië en Corsica.
Kröller-Müller Museum en jachthuis Sint-Hubertus
Ondertussen hield zijn vrouw zich bezig met het verzamelen van kunst, van Vincent van Gogh tot Pablo Picasso en Piet Mondriaan. Deze indrukwekkende collectie kun je nog altijd bewonderen in het park, in het Kröller-Müller Museum.
Een ander hoogtepunt is het landgoed dat het echtpaar er liet bouwen, jachthuis Sint-Hubertus en het parklandschap eromheen. Het landhuis werd ontworpen en tot in detail ingericht door de beroemde Nederlandse architect H.P. Berlage. Toen het zakelijk minder goed ging met de Kröller-Müllers kwam het landgoed in handen van de onafhankelijke Stichting Het Nationale Park De Hoge Veluwe.
Fietsen en wandelen op de Veluwe
Met de gratis witte fietsen kun je het park ontdekken, maar natuurlijk kun je ook je eigen fiets meenemen. Fietsen is een relaxte manier om het enorme park van dichtbij te bewonderen. 40 kilometer fietspad leidt langs en over de gortdroge stuifzandheuvels van De Pollen, waar de wind het landschap keer op keer verandert. Over de natte en droge hei van het Deelense Veld, woest en ledig zo ver het oog reikt. En natuurlijk door de uitgestrekte loof- en naaldbossen die voor beschutting zorgen bij felle zon of stevige wind.
Van een pittige klim is geen sprake, want dit deel van de Veluwe kent geen steile hellingen. Het landschap heuvelt licht ‒ precies genoeg voor mooie panorama’s ‒ maar is goed te doen als je een redelijke conditie hebt, of met een elektrische fiets.
Het park leent zich ook uitstekend om te voet te ontdekken. De wandelroute De Hoge Veluwe (9 km) neemt je onder andere mee langs een wildobservatieplaats en Lange Laan, een van de meest monumentale bospaden van ons land geflankeerd door beuken en eikenbomen.
Fietsen huren
De gratis witte fietsen van De Hoge Veluwe haal je op bij een van de ingangen (Hoenderloo, Otterlo of Schaarsbergen), bij het Marchantplein, het Kröller-Müller Museum of bij Jachthuis Sint Hubertus. Er zijn huurfietsen voor mensen met speciale wensen, zoals (familie)tandems, bakfietsen en e-bikes. Voor mensen met een beperking zijn speciale fietsen kosteloos beschikbaar. Denk aan rolstoelfietsen, tandems en (e-)driewielers.
Natuur of park?
Om het landschap in het nationaal park te behouden zoals dat nu is, wordt de natuur actief beheerd. Stuifzand en heide verdwijnen als je de natuur haar gang laat gaan en dat is niet de bedoeling. Door de verschillende landschappen komen er veel zeldzame planten en dieren voor. De gladde slang, het gentiaanblauwtje, de heikikker en de tapuit, maar ook de big four van het park: edelhert, wild zwijn, moeflon en ree.
Met de boswachter de Veluwe over
Wil je graag dieren en zeldzame planten zien? Ga eens mee met de boswachter! Die weet alles over de bewoners van het park. Tijdens een excursie heb je meer kans om bijzondere dieren en planten te zien. Of ga met een iPad (te huur) op pad en speel The Nature Game: een avontuurlijke ontdekkingsreis van 2 kilometer. De ANWB heeft ook een mooie wandelroute vanaf de ingang Hoenderloo: De Hoge Veluwe.
Her en der op het park liggen monumentjes. Maak er een bingo-zoektocht van voor de kinderen. Een greep: het Pomphuisje (watertoren), de Kleine Brug (H.P. Berlage), de Orientatietafel (Stenentafel), President Steijnbank, Grafteken Schufterl (‘Schufterl’ betekent ‘boefje’; zo heette de favoriete teckel van de familie. Dit monument staat bij zijn laatste rustplaats.)
Een korte vakantie op de Veluwe
Excursies in de uitgestrekte natuur, de kunstwerken in het museum Kröller-Müller, een rondleiding door jachthuis Sint-Hubertus en de wereld ondergronds in het Museonder, dat gaat nooit allemaal lukken in één dag. Maak er een korte (kampeer)vakantie van! Als je via de ingang Hoenderloo het park oprijdt, kom je langs de natuurcamping van het nationale park. In de directe omgeving zijn nog veel meer campings, recreatieparken, hotels en B&B’s.
Uitjes in de omgeving
Bezoek ook de zandverstuivingen bij Radio Kootwijk of de grillige heuvels van de Posbank. Interessant én mooi is de Ginkelse Heide bij Ede. Hier landden aan het einde van de Tweede Wereldoorlog de geallieerde troepen op de uitgestrekte hei. Ieder jaar in september worden deze luchtlandingen herdacht. In 1944 luidden ze de Slag om Arnhem in: een weken durende veldslag tussen de Duitse bezetter en de geallieerde troepen die ontelbare levens kostte. Nu zie je op deze plek heuvelende heidevelden en kalm grazende kuddes schapen. Wat een contrast ...
Praktische informatie
Honden mogen aangelijnd mee het park in. Het park heeft drie ingangen:
- Ingang Hoenderloo, Houtkampweg 13 in Hoenderloo (bij navigatie, kies voor Gemeente Apeldoorn)
- Ingang Schaarsbergen, Koningsweg 17 in Schaarsbergen
- Ingang Otterlo, Houtkampweg 9 in Otterlo
Het bezoekerscentrum en de musea liggen het dichtst bij Otterlo. Dat is dan ook de drukste ingang. Kies liever een andere ingang als dat enigszins bij je plannen past. Tickets voor het park met ledenvoordeel koop je via ANWB Eropuit.
ANWB Gastvrijpunten in de buurt
- Pannenkoekenhuis Den Strooper, Koningsweg 18, Arnhem
- Fletcher Hotel-Restaurant Victoria-Hoenderloo, Woeste Hoefweg 80, Hoenderloo
- Restaria Favoriet, Dorpsstraat 1, Harskamp
- Bloem Pannenkoeken, Lunch en Diner, Verlengde Arnhemseweg 99, Ede