De leukste bezienswaardigheden in Stockholm
Van het machtige Vasa-scheepswrak in het Vasamuseet, de sprookjestrein in kinderparadijs Junibacken tot de vers bereide elandworsten in Östermalm Saluhall: Stockholm heeft voor ieder wat wils. Ontdek Stockholm met de leukste bezienswaardigheden.
Wat te doen in Stockholm?
Stockholm wordt ook wel het ‘Venetië van het noorden’ genoemd door de ligging op veertien eilanden. Een stad waar de warme terracottakleuren een contrast vormen met het koude water. Slenter door de karakteristieke straten van de ‘Oude Stad’ Gamla Stan en neem een kijkje in Storkyrkan, de oudste kathedraal van de Zweedse hoofdstad. Of dans mee op het ritme van Mamma Mia in het ABBA-museum en bewonder de niet ondergaande zomerzon vanaf Monteliusvägen. ‘Hej et välkommen’: dit zijn de leukste bezienswaardigheden in Stockholm.
1. De grootste ijsbal van Stockholm: de Ericsson Globe
Een iconisch gebouw in de skyline van Stockholm is de Ericsson Globe, ofwel ‘the Globe’ in Johanneshov. Toch is deze als bezienswaardigheid relatief onbekend en kent de meerderheid het grote bolvormige bouwwerk enkel als internationaal podium. Sinds 1989 treden sterren als de Rolling Stones en U2 hier op voor ruim zestienduizend mensen.
Aan de buitenkant takelen twee glazen gondels je bovenop deze witte bol tot 130 meter boven zeeniveau. Hier geniet je een 360 graden uitzicht over de eilanden en wateren van Stockholm. Tip: Bezoek je de Ericsson Globe van juni tot halverwege augustus, boek dan je ticket enkele dagen van tevoren op de website van Skyview om lange wachtrijen te vermijden.
2. De ondergrondse kunstgalerie Metro Art
Wie het Odenplan-metrostation inloopt, ziet het gelijk: de lichtgevende witte lijnen op de zwarte muren en plafond. Dit is het hartritme van David Svensson’s zoon, de kunstenaar van ‘Lifeline’. Net als hier zijn op negentig van de honderd metrostations in Stockholm kunstwerken te vinden. Een kunstproject dat in 1957 is begonnen om de donkere en grauwe ruimtes van perrons op te fleuren. Sindsdien is het meegegroeid met het metronetwerk en met 110 kilometer de langste kunstgalerie ter wereld.
Daal af in het station T-Centralen en bewonder de oudste schilderingen van de stad. Op de spierwitte muren zie je blauwe tekeningen in de vorm van graanslierten en silhouetten van bouwvakkers die tot het plafond toe reiken.
3. Storkyrkan: de oudste kathedraal van Stockholm
In het hart van de wijk Gamla Stan staat de Storkyrkan, letterlijk vertaald ‘grote kerk’, de oudste kathedraal van Stockholm. Het 13e-eeuwse monument staat op het hoogste punt van het eiland Stadsholmen, 12 meter boven zeeniveau. Een centrale plek die bij hoogwater een toevluchtsoord was voor de bevolking.
Binnen wacht je een indrukwekkend gotisch interieur met kleurrijke glas-in-loodramen en beelden die je ogen niet ontspringen. Centraal in de kerk staat de 17e-eeuwse preekstoel. Vergulde cijfers en goud gekleurde engelen sieren de balustrade en het plafond. Links achter de preekstoel vind je het 3,5 meter hoge beeld van Sint Joris en de Draak. Deze houten sculptuur staat symbool voor de slag om Brunkeberg in 1471, waar Adelman Sten Sture de Zweedse hoofdstad succesvol verdedigde tegen de Deense koning Christiaan I.
4. Kungliga Slottet
Kungliga Slottet aan de rand van Gamla Stan is een van de grootste paleizen in Europa die nog in gebruik is. Binnen vind je meer dan 650 kamers. Van negen staatskamers waar banketten werden gehouden en ruim honderd kamers in de kelder tot de slaapkamer van Gustav III waar hij in 1792 overleed. Officieel is Kungliga Slottet een woning van de Zweedse monarch, maar na de verhuizing naar Drottningholm Slottet in 1981 is het een werkpaleis.
Bezoek de schatkamer in de kelder van het paleis. Tussen de verweerde bakstenen muren zie je glazen vitrines staan, waar onder andere de zwaarden van Gustav Vasa en de gouden kroon met blauw vilt van Karl Gustav X staan opgesteld. Een juweel dat tegenwoordig door de kroonprinses bij officiële ceremonies wordt gedragen.
5. Monteliusvägen: het beste uitzicht op Gamla Stan
Het beste uitzicht op het oude centrum van Stockholm heb je vanaf Monteliusvägen. Dit olifantenpad van 416 meter lang kronkelt langs de roodgekleurde huizen bovenop de kliffen van de wijk Södermalm. Het pad is vernoemd naar de Zweedse archeoloog Oscar Montelius, die zijn hele leven achter de straat heeft gewoond.
Vanaf de Centralbron-brug in Gamla Stan volg je aan de rechterkant de straten met kinderkopjes tot het Ivar Los Park. Loop richting het water door het park tot je bij Monteliusvägen bent. Hier geniet je van het uitzicht op Gamla Stan en het oude stadhuis van Stockholm dat waakt over de stad. Kom wanneer de zon zakt en de laatste zonnestralen de stad in een warme gloed omhullen.
6. Een Zweedse fika op Hornstull Market
Van april tot eind september vind je elk weekend langs het Hornstull-strand in het westen van Södermalm de knusse Hornstull-markt. Bij de marktkramen verkopen nog onbekende ontwerpers hun originele creaties, maar ook vintage-liefhebbers halen hier hun hart op tussen de tweedehands schoenen, kleding en sieraden. Zelfs voor een fiets of elektronica zit je bij de dertig tot vijftig kramen goed.
Ga er gerust met een lege maag naartoe, want over de gehele markt staan diverse foodtrucks opgesteld. Heerlijke snacks en complete maaltijden worden vers voor je neus bereid. Proef de typische Zweedse balletjes (Kötbullar) en de daarbij horende rode bessensaus. Ook voor een echte fika kun je hier terecht: een uitgebreide Zweedse koffiepauze met een warm kaneelbroodje (kanelbulle).
7. Fotografiska Museum: de grootste ter wereld
Het Fotografiska Museum in Södermalm is de plek die je niet wilt missen als je gek bent op fotografie. Het museum zelf is al fotowaardig: het begin 20e-eeuwse art nouveau-gebouw diende destijds als tolhuis van de haven en de stenen muur is nog altijd intact. Opmerkelijk is dat het museum geen eigen collectie heeft maar jaarlijks wisselt tussen de werken van fotografen. Van internationale bekendheden als Jimmy Nelson tot nationale starters als Hubble.
Volg zelf een fotografiecursus in het museum, dat met 5500 vierkante meter het grootste fotografiemuseum ter wereld is. Of dat nu een 10-delige miniserie is voor fotograferen met je mobiel of een basiscursus om je camera beter te begrijpen.
8. ‘Dancing-Queen’ in het ABBA-museum
Zing jij de liedjes Dancing Queen, Waterloo en Mamma Mia moeiteloos mee? Dan mag een bezoek aan het ABBA-museum op het eiland Djurgården niet ontbreken tijdens een stedentrip naar Stockholm. In dit museum leer je alles over de geschiedenis van de band en bewonder je de originele outfits.
Ga als echte ABBA-fan helemaal los dankzij de interactieve elementen. Neem je eigen videoclip op of laat je podiumkunsten zien tijdens een optreden met hologrammen van de bandleden. Met Agnetha, Anni-Frid, Björn en Benny aan je zijde waan jij je voor even het vijfde lid van de beroemdste band die Zweden heeft gekend.
9. Skansen: de tijdmachine van Stockholm
In Djurgården ligt Skansen, het oudste openluchtmuseum ter wereld. In 1891 opende de Zweedse leraar Arthur Hazelius het museum, om zijn leerlingen het Zweedse leven voor de industrialisatie uit verschillende delen van het land te laten zien. Boerderijen uit de 18e en 19e eeuw zijn nagebouwd waar vrouwen in boerenjurken wol weven en voor het huishouden zorgen, terwijl mannen in grijze en blauwe overalls ijzer smeden of in de boekbinderij werken.
Neem een kijkje bij Mora Farmstead en waan je terug in de 18e eeuw. Deze nog originele boerderij kraakt onder je voeten als je binnentreedt, de houten balken ademen historie. Huizen met houten balken staan rond de waterput op het plein, met om de hoek de stallen van de koeien en geiten in de kinderboerderij.
10. Het lot van het Vasaschip in het Vasamuseet
Een van de bekendste musea in Stockholm is het Vasamuseet met als kroonjuweel het 17e-eeuwse Vasaschip. 10 augustus 1628 was de noodlottige dag: na slechts 1300 meter te hebben gevaren na tewaterlating, zonk het grootste en machtigste schip van de Baltische zee. De oorzaak? Een foutje in het berekenen van de draagkracht.
Nadat Vasa 333 jaar op de zeebodem lag, is het 69 meter lange schip nu te bewonderen in het museum. Meer dan zevenhonderd afbeeldingen sieren het houtwerk en tonen de welvaart en macht van koning Gustav II Adolf. Vooral de gouden leeuw op de kop van de boeg: met het wapenschild van de Vasa-dynastie in zijn klauwen, symboliseert de leeuw de heerschappij van Gustav.
11. Junibacken: de speeltuin van Stockholm
Een van de onontdekte bezienswaardigheden van Stockholm is Junibacken in Djurgården, een paradijs voor kinderen die fan zijn van Pippi Langkous. Dit interactieve museum maakt met behulp van decorstukken een reis door de boeken van de Zweedse schrijfster Astrid Lindgren. Op Storybook Square leven kinderen zich uit in Villa Kakelbont, klauteren zij in de bekende citroenboom of snuffelen zij net als Pippi in de ouderwetse snoepjeswinkel.
Maak een ritje in de Storybook Train en reis in je eigen treinstel door scènes uit het laatste verhaal van Lindgren, Storybook Journey. Onderweg passeer je binnen in het museum sprookjesachtige bossen waar karakters uit het verhaal tot leven komen. Van Madicken, Emil en Karlsson tot de muis Simon Small en Katla de draak.
12. Geborduurde muren in het Drottningholm Slottet
Waar Kungliga Slottet het werkpaleis is van de Zweedse monarchie, is het Drottningholm Slottet op het westelijke eiland Lovön sinds 1981 de woning van de koninklijke familie. Het 17e-eeuwse paleis is, behalve de zuidelijke vleugel waar de familie woont, opengesteld voor publiek. Het zachtgele gebouw dat is geïnspireerd op het Paleis van Versailles is het eerste bouwwerk in Zweden op de Unesco-werelderfgoedlijst door goed behouden architectuur uit de 18e eeuw.
Het Chinese Pavilion is populair vanwege de roze muren, het mintgroene dak, het originele Chinese zijden behang en geborduurde wandpanelen in de Gele Kamer. Op deze panelen wordt de verdedigingsmuur van de Chinese stad Kanton – waar Zweden mee handelde – afgebeeld.
13. Östermalm Saluhall: Jamie Oliver’s favoriete plek
Als het aan Jamie Oliver ligt is Östermalm Saluhall de leukste eetgelegenheid van Stockholm. Deze foodhall is minder druk dan de beroemde Hötorgshallen in het centrum, maar is geliefd onder de lokale bevolking voor het verse fruit en kwalitatief goede vlees voor barbecues. Magazine Appétit heeft Saluhallen zelfs uitgeroepen tot een van de beste foodhallen ter wereld.
Na een grondige renovatie van de foodhall, die al sinds 1888 bestaat, vullen achttien kramen de stervormige bazaar. Oude lagen verf zijn verwijderd waardoor originele bakstenen weer zichtbaar zijn en de hal een rustieke uitstraling geven. Probeer eens iets anders dan de gehaktballen van de Ikea en proef elandworsten of gedroogd rendiervlees, een specialiteit van de Sami uit Lapland.