Deze publicatie maakt gebruik van cookies

Het grootste geheim van de Zuiderzee

Onverwachte wildernis met een unieke historie

In de zachte kleibodem schuilt een wereld vol geheimen

Onze Zuiderzee was een van de drukste viswateren van de wereld. Tot aan het begin van de 20e eeuw was dit het grootste verkeersplein van Europa op het water. Logisch. Want het was er rijk aan heerlijke Noordzeevis. Grote vrachtschepen voeren door de golvende zee, samen met oud-Nederlandse botters en historische tjalken - een soort zeilend vrachtschip.  

De Zuiderzee was niet alleen een drukke zee, maar ook regelmatig een zeer gevaarlijke binnenzee. Door het losgeslagen natuurgeweld zonken er honderden, misschien wel duizenden schepen naar de bodem van de zee. Vaak verdronk de bemanning. Diep verscholen in die zachte zeebodem bleven de schepen eeuwenlang aan het oog onttrokken. Het werd het grootste geheim van de Zuiderzee.

Als groot liefhebber van hiken verken ik wekelijks een nieuw natuurgebied met een bijzondere geschiedenis. Er is echter één plek waar ik altijd blijf terugkomen: de Stille Kern, onderdeel van het Horsterwold, in Zeewolde. By far mijn meest favoriete wandelgebied door de combinatie van onverwachte wildernis, prachtige dieren en unieke historie.

Wandelen door de geschiedenis van Flevoland ziet er anders uit dan in Drenthe of Gelderland. Hier in de polder vind je geen indrukwekkende kastelen of eeuwenoude landgoederen: de geschiedenis van Flevoland speelt zich voornamelijk af diep onder de grond. In de zachte kleibodem schuilt een wereld vol geheimen, die teruggaat naar de hevige strijd op de voormalige Zuiderzee.

Mee met kampioen Kelsey

Hiken door de Stille Kern

© Mapbox, © OpenStreetMap

Honderden, misschien wel duizenden schepen zijn gezonken in Flevoland

Grote grazers zoals Schotse Hooglanders en konikpaarden spot je hier zonder al teveel moeite

De nachtegaal laat met haar grote uithalen duidelijk van zich horen

Úren hiken
(zonder iemand tegen te komen)

Zeewolde kent behalve maritieme geheimen ook een bijzonder biodynamisch geheim. Op nog geen twintig minuten rijden van Amersfoort vind je één van de grootste aaneengesloten loofhoutbossen van West-Europa: het Horsterwold. Met torenhoge populieren, diepgroene varens, enorme vlaktes en een grote variatie aan wilde dieren.

Het Horsterwold is maar liefst 5.000 hectare groot, vergelijkbaar met de stad Zeist. Je kunt er úren hiken zonder ook maar iemand tegen te komen. Het mooiste gedeelte van het Horsterwold is wat mij betreft de Stille Kern: een stiltegebied waar je in alle rust kunt genieten van de natuur en haar bewoners.

Grote grazers zoals Schotse Hooglanders en konikpaarden spot je hier zonder al te veel moeite. Kom je in de schemer, dan heb je grote kans op reeën en vossen. Maar staar je niet blind in de dichte bossen, want ook hoog in de lucht en aan de waterkant gaat er een wereld voor je open. 

Woest natuurgeweld & broedende vogels

Toch is het lang niet altijd even stil en sereen in de Stille Kern. Door de ruwe voorjaarsstormen van een paar jaar geleden werd het Horsterwold even flink op z’n kop gezet. Hele rijen bomen rukten door de brute windkracht los. Kolossale populieren lagen als Mikado-stokjes over elkaar heen, op en over het wandelpad. Geknakt, gebogen als een rietje of met wortel en al uit de grond gerukt.

 

De vele vogels die de Stille Kern rijk is, vonden tijdens het broedseizoen destijds hun tijdelijke thuis in en rond de omgewaaide bomen. Ook Schotse Hooglanders vonden het maar wat fijn in de schaduw van de dikke boomstammen. De bomen zijn inmiddels weggehaald, het pad is weer vrij. En zo zie je maar; de natuur gaat altijd haar eigen gang. Ruwe stormen zijn van alle tijden, of dat nu op de woeste zee is of in de stille bossen.

Mijn favoriete plek van Stille Kern

De Stille Kern is een verzameling van bossen, plassen, open en gesloten vlaktes, drassige moerassen en - met dank aan de natte kleigrond - ook wel eens zuigende modderpoelen. In het vroege voorjaar is dit een ware kraamkamer van Moeder Natuur. Zeker in de lente kun je aan de grote waterplas (bij de Horsterberg) genieten van al het jonge leven: het ticket voor een gratis en urenlang natuurconcert.

Langs die waterplas, met het zicht op het kabbelende water, sta ik altijd even stil. Dit is mijn favoriete plekje van de Stille Kern. In de verte zwemt een groep Canadese ganzen met hun jongen, terwijl een grote zilverreiger verscholen in het riet geduldig wacht op een lekker hapje.

Kikkers kwaken aan de rand van de waterkant. Hun grote, groene ogen steken fier boven de plas uit. In de verte staat een kudde Schotse Hooglanders te genieten in het verkoelende water, met hun roodbruine haren drijvend op het wateroppervlak.

Uit de hoge boomtoppen ontsnapt een ware kakofonie van vogelgeluiden. De nachtegaal laat met haar grote uithalen duidelijk van zich horen, terwijl de tropisch gekleurde wielewaal zich ironisch genoeg juist liever niet kenbaar maakt.

En terwijl ik van het serene uitzicht geniet, vliegt en fladdert er van alles door de lucht. Blauwe libellen, pluisjes van paardenbloemen en bontgekleurde vlinders. Door de moerasachtige graslanden zwenkt en duikt nog een blauwe kiekendief, op zoek naar een weerloos konijntje in het hoge gras.

Heuvels van gezonken schepen

Toen begin 20e eeuw Flevoland werd drooggelegd, kreeg Nederland er niet alleen een provincie bij. Er werd ook een compleet nieuwe geschiedenis aan het licht gebracht. Want de voormalige zeebodem werd opeens nieuw land waarop mensen gingen leven.

De heuvels in het oorspronkelijk vlakke Flevo-landschap zijn niet met opzet zo opgespoten. Het zijn de soms nog onontdekte schepen die verscholen liggen in de rijke kleibodem. Meer dan vierhonderd scheepswrakken zijn sinds de drooglegging ontdekt. Niet voor niets wordt Flevoland dan ook het grootste ‘droge’ scheepskerkhof ter wereld genoemd.

De gezonken schepen van Flevoland vind je in heel de provincie. In het noorden, richting Lelystad, de meeste. Meer zuidelijk, in de buurt van Zeewolde, vind je niet alleen gezonken schepen maar ook enkele neergestorte vliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog.

Kelsey Obdeijn
Hiker

Bij Kelsey (32) stroomt het hiken door haar aderen. Met de camera op zak gaat ze te voet op zoek naar de mooiste plekken in Nederland. En (ver) over de grens. Plekken met een verhaal, een geschiedenis of bijzondere dieren.

Wandel mee door de Stille Kern

Het allerleukste aan dit gebied vind ik struinen door de bossen: je kunt elke wandelroute zo kort of lang maken als je zelf wil. De bekendste wandelroute en mijn persoonlijke favoriet is het rondje om de plas (5,5 km). Deze is - net als alle wandelingen in de Stille Kern - niet gemarkeerd, maar volgt het onverharde wandelpad. Je start bij de Horsterberg, door het wildhek en loopt dan rechtsom de plas de bossen in.

Het boswachterspad van Staatsbosbeheer gaat deels over dezelfde route, maar biedt net weer andere doorkijkjes. Als je een beetje handig bent met gps-routes, kun je natuurlijk ook zelf je route uitstippelen door de Stille Kern.

Naar boven

Het grootste geheim van de Zuiderzee

Onze Zuiderzee was een van de drukste viswateren van de wereld. Tot aan het begin van de 20e eeuw was dit het grootste verkeersplein van Europa op het water. Logisch. Want het was er rijk aan heerlijke Noordzeevis. Grote vrachtschepen voeren door de golvende zee, samen met oud-Nederlandse botters en historische tjalken - een soort zeilend vrachtschip.  

De Zuiderzee was niet alleen een drukke zee, maar ook regelmatig een zeer gevaarlijke binnenzee. Door het losgeslagen natuurgeweld zonken er honderden, misschien wel duizenden schepen naar de bodem van de zee. Vaak verdronk de bemanning. Diep verscholen in die zachte zeebodem bleven de schepen eeuwenlang aan het oog onttrokken. Het werd het grootste geheim van de Zuiderzee.

In de zachte kleibodem schuilt een wereld vol geheimen

Als groot liefhebber van hiken verken ik wekelijks een nieuw natuurgebied met een bijzondere geschiedenis. Er is echter één plek waar ik altijd blijf terugkomen: de Stille Kern, onderdeel van het Horsterwold, in Zeewolde. By far mijn meest favoriete wandelgebied door de combinatie van onverwachte wildernis, prachtige dieren en unieke historie.

Wandelen door de geschiedenis van Flevoland ziet er anders uit dan in Drenthe of Gelderland. Hier in de polder vind je geen indrukwekkende kastelen of eeuwenoude landgoederen: de geschiedenis van Flevoland speelt zich voornamelijk af diep onder de grond. In de zachte kleibodem schuilt een wereld vol geheimen, die teruggaat naar de hevige strijd op de voormalige Zuiderzee.

Onverwachte wildernis met een unieke historie

Mee met kampioen Kelsey

Hiken door de Stille Kern

Honderden, misschien wel duizenden schepen zijn gezonken in Flevoland

Grote grazers zoals Schotse Hooglanders en konikpaarden spot je hier zonder al teveel moeite

De nachtegaal laat met haar grote uithalen duidelijk van zich horen

Zeewolde kent behalve maritieme geheimen ook een bijzonder biodynamisch geheim. Op nog geen twintig minuten rijden van Amersfoort vind je één van de grootste aaneengesloten loofhoutbossen van West-Europa: het Horsterwold. Met torenhoge populieren, diepgroene varens, enorme vlaktes en een grote variatie aan wilde dieren.

Het Horsterwold is maar liefst 5.000 hectare groot, vergelijkbaar met de stad Zeist. Je kunt er úren hiken zonder ook maar iemand tegen te komen. Het mooiste gedeelte van het Horsterwold is wat mij betreft de Stille Kern: een stiltegebied waar je in alle rust kunt genieten van de natuur en haar bewoners.

Grote grazers zoals Schotse Hooglanders en konikpaarden spot je hier zonder al te veel moeite. Kom je in de schemer, dan heb je grote kans op reeën en vossen. Maar staar je niet blind in de dichte bossen, want ook hoog in de lucht en aan de waterkant gaat er een wereld voor je open. 

Heuvels van gezonken schepen

Toen begin 20e eeuw Flevoland werd drooggelegd, kreeg Nederland er niet alleen een provincie bij. Er werd ook een compleet nieuwe geschiedenis aan het licht gebracht. Want de voormalige zeebodem werd opeens nieuw land waarop mensen gingen leven.

De heuvels in het oorspronkelijk vlakke Flevo-landschap zijn niet met opzet zo opgespoten. Het zijn de soms nog onontdekte schepen die verscholen liggen in de rijke kleibodem. Meer dan vierhonderd scheepswrakken zijn sinds de drooglegging ontdekt. Niet voor niets wordt Flevoland dan ook het grootste ‘droge’ scheepskerkhof ter wereld genoemd.

De gezonken schepen van Flevoland vind je in heel de provincie. In het noorden, richting Lelystad, de meeste. Meer zuidelijk, in de buurt van Zeewolde, vind je niet alleen gezonken schepen maar ook enkele neergestorte vliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog.

Toch is het lang niet altijd even stil en sereen in de Stille Kern. Door de ruwe voorjaarsstormen van een paar jaar geleden werd het Horsterwold even flink op z’n kop gezet. Hele rijen bomen rukten door de brute windkracht los. Kolossale populieren lagen als Mikado-stokjes over elkaar heen, op en over het wandelpad. Geknakt, gebogen als een rietje of met wortel en al uit de grond gerukt.

 

De vele vogels die de Stille Kern rijk is, vonden tijdens het broedseizoen destijds hun tijdelijke thuis in en rond de omgewaaide bomen. Ook Schotse Hooglanders vonden het maar wat fijn in de schaduw van de dikke boomstammen. De bomen zijn inmiddels weggehaald, het pad is weer vrij. En zo zie je maar; de natuur gaat altijd haar eigen gang. Ruwe stormen zijn van alle tijden, of dat nu op de woeste zee is of in de stille bossen.

Úren hiken
(zonder iemand tegen te komen)

Mijn favoriete plek van Stille Kern

De Stille Kern is een verzameling van bossen, plassen, open en gesloten vlaktes, drassige moerassen en - met dank aan de natte kleigrond - ook wel eens zuigende modderpoelen. In het vroege voorjaar is dit een ware kraamkamer van Moeder Natuur. Zeker in de lente kun je aan de grote waterplas (bij de Horsterberg) genieten van al het jonge leven: het ticket voor een gratis en urenlang natuurconcert.

Langs die waterplas, met het zicht op het kabbelende water, sta ik altijd even stil. Dit is mijn favoriete plekje van de Stille Kern. In de verte zwemt een groep Canadese ganzen met hun jongen, terwijl een grote zilverreiger verscholen in het riet geduldig wacht op een lekker hapje.

Kikkers kwaken aan de rand van de waterkant. Hun grote, groene ogen steken fier boven de plas uit. In de verte staat een kudde Schotse Hooglanders te genieten in het verkoelende water, met hun roodbruine haren drijvend op het wateroppervlak.

Uit de hoge boomtoppen ontsnapt een ware kakofonie van vogelgeluiden. De nachtegaal laat met haar grote uithalen duidelijk van zich horen, terwijl de tropisch gekleurde wielewaal zich ironisch genoeg juist liever niet kenbaar maakt.

En terwijl ik van het serene uitzicht geniet, vliegt en fladdert er van alles door de lucht. Blauwe libellen, pluisjes van paardenbloemen en bontgekleurde vlinders. Door de moerasachtige graslanden zwenkt en duikt nog een blauwe kiekendief, op zoek naar een weerloos konijntje in het hoge gras.

Woest natuurgeweld & broedende vogels

Het allerleukste aan dit gebied vind ik struinen door de bossen: je kunt elke wandelroute zo kort of lang maken als je zelf wil. De bekendste wandelroute en mijn persoonlijke favoriet is het rondje om de plas (5,5 km). Deze is - net als alle wandelingen in de Stille Kern - niet gemarkeerd, maar volgt het onverharde wandelpad. Je start bij de Horsterberg, door het wildhek en loopt dan rechtsom de plas de bossen in.

Het boswachterspad van Staatsbosbeheer gaat deels over dezelfde route, maar biedt net weer andere doorkijkjes. Als je een beetje handig bent met gps-routes, kun je natuurlijk ook zelf je route uitstippelen door de Stille Kern.

Wandel mee door de Stille Kern

Bij Kelsey (32) stroomt het hiken door haar aderen. Met de camera op zak gaat ze te voet op zoek naar de mooiste plekken in Nederland. En (ver) over de grens. Plekken met een verhaal, een geschiedenis of bijzondere dieren.

Kelsey Obdeijn
Hiker

Naar boven

Kampioen digitaal

ANWB Kampioen helpt jou en Nederland sinds 1885 zorgeloos en met plezier op weg. Geniet van de mooiste reizen, beste verhalen en handigste tips. Waar en wanneer jij dat wilt. En profiteer van unieke leden-aanbiedingen en scherpe seizoensdeals.
Volledig scherm