Terugleverboetes en zonnepaneelbezitters weren?

Waarom energieleveranciers geen nieuwe klanten met zonnepanelen meer willen

Sinds de energiecrisis zijn veel mensen zonnepanelen (bij) gaan leggen om hun energierekening te drukken, maar nu gaan energiebedrijven boetes introduceren voor netto terugleveren of zelfs klanten met zonnepanelen proberen te weren. We leggen uit hoe dit komt.

Vraag en aanbod op het energienet moeten altijd in balans zijn. Kortweg: iedere kWh die gevraagd wordt, moet beschikbaar zijn. Maar ook voor iedere kWh op het net, moet een bestemming zijn. Is er te weinig of juist te veel stroom beschikbaar is er sprake van onbalans. Onbalans kan in extreme gevallen zelfs zorgen voor totale instorting van ons stroomnet: blackouts.

Afbouwen van de salderingsregeling

Subsidies op zonnepanelen en de salderingsregeling maken dat we z'n allen steeds meer ongebruikte zonnestroom terugleveren aan het net. Het stroomnet raakt op die momenten voller en voller. Niet voor niets liggen de voorstellen om de salderingsregeling (versneld) af te bouwen al klaar.

De vraag is alleen wanneer daar, zonder kabinet, een definitief besluit over wordt genomen. De reden van het afbouwen is eigenlijk simpel: ons stroomnet kan de steeds grotere hoeveelheid zonnestroom die op het net ‘gegooid’ wordt, niet meer aan. Het afbouwen van de salderingsregeling moet zonnepaneelbezitters stimuleren om hun opgewekte stroom te gaan gebruiken.

Terugleverboetes en weren van klanten met zonnepanelen

Het was een kwestie van tijd voordat ook de eerste energiemaatschappij zelf ging ingrijpen. Het voelt natuurlijk dubbel dat dit dezelfde partijen zijn die jarenlang het leggen van zonnepanelen hebben aangemoedigd, maar de reden erachter is logisch te verklaren.

Behalve het stroomnet staan op zonnige dagen ook de stroomprijzen onder druk. Is er veel aanbod van stroom en weinig vraag, is de prijs laag. Dat is precies wat er gebeurt als wij met z’n allen stroom terugleveren. Er is dan een overvloed aan duurzame energie op het net. Daarvan profiteer je met een dynamisch energiecontract, maar een traditionele energieleverancier zit met die stroom in zijn maag. Hij moet die stroom maar zien te verkopen tegen de prijs die in dat uur geldt op de energiemarkt. Dat zijn vaak veel lagere of zelfs negatieve stroomprijzen. Dat kost energiebedrijven enorm veel geld.

Zie ook: wat is zonnestroom nou écht waard

Rekenvoorbeeld

Stel een energiebedrijf heeft 100.000 klanten met zonnepanelen. Op een zonnige middag in mei levert één klant in een uur tijd gemiddeld 4 kWh terug aan het net. De netto terugleververgoeding is 12 cent, terwijl de actuele stroomprijs slechts 4 cent per kWh bedraagt: € -32.000 (400.000 kWh * 8 cent). Stel ook dat diezelfde middag de prijs 4 uur lang gemiddeld 4 cent is: € -128.000 voor één zonnige middag.

Door het hanteren van zogenaamde netto terugleverboetes moeten klanten worden ontmoedigd om bij de jaarafrekening meer te hebben teruggeleverd dan van het net is verbruikt. Of sterker nog: ze willen ermee voorkomen dat je met zonnepanelen überhaupt klant wordt. Zo kan de energieleverancier kosten besparen en, de mooie kant van het verhaal, het direct verbruik van eigen zonnestroom te stimuleren als je toch nog wel klant wordt.

Gaan meer energiebedrijven dit doen?

Vandebron, onderdeel van Essent, was de eerste die een terugleverboete introduceerde. Toen de eerste storm daarover een beetje was gaan liggen gebeurde er bij Essent zelf en Energiedirect (eveneens een dochteronderneming van Essent) hetzelfde. Het is niet ondenkbaar dat meer energiebedrijven dit voorbeeld zullen volgen. Hoe ze ermee omgaan kan per leverancier verschillen.

Op vergelijkingssites verdwijnt bijvoorbeeld nu ook al een deel van het aanbod als je aanvinkt dat je zonnepanelen hebt of is er ineens geen cashback/welkomstbonus meer. Het kan ook zijn dat je met panelen hogere vaste leveringskosten betaalt of er is bij het berekenen van je maandbedrag zelfs helemaal geen mogelijk om aan te geven dat je zonnepanelen hebt. Weer andere energieleveranciers draaien vooralsnog aan de knop van de van de terugleververgoeding. Die gaat steeds verder omlaag.

Bij dynamische energiecontracten liggen dergelijke maatregelen minder voor de hand. Daar krijg je voor je teruggeleverde stroom in principe terug wat deze op dat moment ook zou kosten als je het van het net zou gebruiken. Wel zijn er voorbeelden van aanbieders van dynamische contracten die bij het terugleveren lagere ‘inkoopkosten’ bovenop de inkoopprijs hanteren dan wanneer je stroom van het net afneemt.

Wat kan je zelf doen?

Heb je nog geen zonnepanelen maar overweeg je ze wel? Denk dan goed na over de hoeveelheid en de ligging van je panelen. Met het afbouwen van de salderingsregeling en de maatregelen die energieleveranciers nu zelf treffen, wordt het minder interessant om maar zoveel mogelijk zonnepanelen op het zuiden te leggen om maximaal kWh’s op te wekken.

Liggen er al wel zonnepanelen op je dak:

1. Het beste wat je kunt doen is nog altijd zoveel mogelijk van de zelfopgewekte zonnestroom nuttig verbruiken. Draai en droog je (vaat)was als het zonnetje lekker schijnt. Veel apparaten kun je tegenwoordig timen wanneer ze moeten starten. Dat geldt ook voor een elektrische auto, met slim laden laadt de auto zelfs automatisch op de groenste én de goedkoopste momenten.
2. Je ziet ze al steeds vaker: thuisbatterijen. Nu nog erg kostbaar, maar niet ondenkbaar dat daar subsidies op gaan komen. Net zoals bij zonnepanelen en warmtepompen. Met bidirectioneel laden wordt een elektrische auto straks een grote thuisbatterij op wielen.
3. Loopt je energiecontract af? Bekijk dan goed wat de spelregels zijn van de verschillende aanbieders rondom het netto terugleveren. Als je eenmaal een nieuw (meerjarig) vast contract hebt getekend, kan het met de gewijzigde opzegboetes een dure grap worden om het voortijdig te beëindigen.  

Terugleveren met ANWB Energie

Met het dynamische energiecontract van ANWB Energie krijg je altijd wat stroom op dat moment waard is. De waarde wordt bepaald door wat stroom in datzelfde uur zou kosten als je deze van het net zou gebruiken. Daarmee wordt verbruik van eigen zonnestroom gestimuleerd én duurzaamheid beloond.