Midden-Betuweroute

Fietsveiligheid route-informatie:
• Op deze route bevinden zich soms scheidingspaaltjes op de paden.
• In het recreatieseizoen – en speciaal in de bloesemtijd – kan het erg druk zijn op deze route; houd rekening met medeweggebruikers en ga waar nodig achter elkaar fietsen.
• Tussen knooppunt 09 en 90 gaat de route over een dijk die voor een kort traject afgesloten is voor gemotoriseerd verkeer (‘fietsdijk’); de dijk is daar slechts ca. 2 meter breed.

Toegankelijkheid: deze route is in principe geschikt voor extra brede fietsen (driewieler, bakfiets), mits je rekening houdt met bovenstaande punten (smalle dijk!).

Uit het Lingemeer werd een deel van de 6,8. miljoen m3 zand gewon­nen die nodig waren voor de aanleg van de Betuweroute.

Den Eng is een klein landgoed met een oud parkbos, gelegen op een vruchtbare stroomrug. Het Streekmuseum Baron van Brakell (Pro­vincialeweg 21, Ommeren, www.streekmuseumbaronvanbrakell.nl, 0344 - 60 74 31, apr.-okt. wo-vr 13-17, za 11-17 uur) omvat onder meer een heemkundig museum dat de herinneringen aan de oude Betuwse landbouwcultuur bewaart.

Kesteren was in de Romeinse tijd een belangrijk steunpunt aan de mi­litaire verbindingsweg van Nijmegen naar de Noordzee. Het vormt – sa­men met Opheusden – het centrum van boomkwekerijen en proefbedrij­ven voor de fruitteelt.

Fort Spees maakte deel uit van de verdedigingslinie tussen Kesteren en Ochten. In 1950 werd de linie opge­heven en vrijwel geheel afgegraven.

Al vóór de jaartelling woonden er mensen op de plek waar nu het land­goed en het kasteeldorp Hemmen liggen. De geschiedenis van het land­goed en het kasteel gaan echter te­rug tot de 12e eeuw. Het dorp is op een terp gebouwd, omgeven door bos. Bomen zijn zeldzaam in het open Betuwe-landschap, daarom springen het landgoed met zijn stati­ge bossen en het park in Engelse landschapstijl direct in het oog. Eerst woonde de landheer in het kasteel, later in een landhuis dat in 1945 tij­dens de slag om Hemmen werd ver­woest.
Hemmen is echter nog springlevend, want er zijn maar liefst drie biologische boerenbedrijven, plus een biologische winkel-annex-terras. Omdat de stichting die het landgoed beheert Hemmen wil hou­den zoals het is, krijgen uitbreidings­plannen geen kans. En dat is maar goed ook, want het zicht op Hem­men is de moeite waard. De kasteeltuin is van mei t/m oktober open voor bezoek (www.kasteeltuinhemmen.nl).

In de kerktoren in Dodewaard is een kopie van de grafsteen van een Romeinse soldaat ingemetseld.
De tekst luidt: ‘Marcus Traianus Gu­mattius, Gaiso’s zoon, oudgediende van de ruiterafdeling van Afrika, heeft bij testament deze grafsteen laten plaatsen’. De originele steen werd overgebracht naar het Rijks­museum voor Oudheden in Leiden.

Ten westen van Ochten bevond zich de ‘scheur van Ochten’, een scheur in de dijk die de aanleiding vormde voor de evacuatie van het dorp in 1995. Deze scheur had zich echter in 1920 en 1926 ook al ge­openbaard en bestond dus al ruim zeventig jaar. Vele duizenden men­sen verlieten op last van de provin­ciale rampenstaf van Arnhem in paniek huis en haard. Dankzij het harde werk van vele militairen, die de dijk met zandzakken versterkten, hield de dijk stand. Het water zakte en de bewo­ners mochten na enkele dagen te­rugkeren.
Bij IJzendoorn ligt een gro­te overnachtingshaven van Rijkswaterstaat met een capaciteit van 70 schepen. Het is een voomalig zandwinningsgat dat is omgebouwd tot uitwijkhaven voor de binnenvaart: “Overnachtingshavens zijn rustplaatsen waar binnenschepen veilig kunnen overnachten”. Vanwege de goede kwaliteit van de voorzieningen is deze haven zo populair bij binnenschippers, dat de haven tegen capaciteitsproblemen aanloopt.