ANWB HomepageDe Marshoek-route
Nederland, Overijssel, Dalfsen
- 83
- 58
- 87
- 76
- 86
- 79
- 40
- 70
- 50
- 66
- 5
- 48
- 49
- 45
- 44
- 43
- 59
- 83
De Vechtvallei tussen Dalfsen en Zwolle is een laaggelegen, drassige streek. Namen op de kaart als Marshoek en Broekhuizen zijn veelzeggend: zowel 'mars' als 'broek' betekent 'moeras'. Bewoning was in dit gebied alleen mogelijk op de rivierduintjes, die als iets hogere zandruggen (horsten) uit de vlakte oprijzen. De dorpjes Hoonhorst, Lenthe, Wythmen en Herfte liggen erop. Dit rivierduinlandschap is ontstaan doordat de wind tijdens de laatste ijstijd vat kreeg op de drooggevallen zandbanken in het oerstroomdal van de Vecht.
Startpunt: het station van Dalfsen bevindt zich tussen knooppunt 59 en 83. Ga rechtsaf op de Stationsweg/Heinoseweg en het spoor over. Je rijdt nu op de route naar knooppunt 83.
Extra routeaanwijzing: de route start bij het Toeristisch Overstap punt (TOP) bij het station van Dalfsen. Dat bevindt zich tussen knooppunt 59 en 83. Ga rechtsaf op de Stationsweg/Heinoseweg en het spoor over. Je rijdt nu op de route, volg de bordjes naar knooppunt 83.
Fietsveiligheid route-informatie: houd op deze route rekening met onderstaande punten; pas je snelheid aan, houd rekening met tegenliggers en ga waar nodig achter elkaar fietsen.
• Tussen knooppunt 83 en 58 gaat de route over een zandpad met kuilen en mul zand.
• Bij knooppunt 58 maakt de route een scherpe bocht naar links.
• Tussen knooppunt 58 en 87 is de route smal en het tweede deel is een halfverhard zandpad (mul).
• Tussen knooppunt 40 en 70 staat een hinderlijk paaltje midden op het bochtige fietspad langs de golfbaan en de Wythmerplas.
• Tussen knooppunt 40 en 70 steekt de route de drukke Ittersumallee over; kijk hier extra goed uit.
• Net voor knooppunt 66 steekt de route in Zwolle een druk kruispunt over (Hanekamp).
• Tussen knooppunt 44 en 43 passert de route een sluis met smalle paadjes en scherpe bochten.
Toegankelijkheid: deze route is ongeschikt voor extra brede fietsen (driewielers, bakfietsen, etc.) vanwege bovengenoemde punten (sluis, paaltjes) en smalle paden.
In 1234 werd de plaatsnaam Dalfsen voor het eerst vermeld. In de huidige kerk (uit 1455) is een grafmonument van de familie Rechteren, de bezitters van het gelijknamige kasteel. De nabije Westermolen is nog steeds in bedrijf. Opmerkelijk is dat Dalfsen nooit stadsrechten heeft gekregen, terwijl andere plaatsen langs de Vecht (Ommen, Hardenberg en Gramsbergen) deze wel hadden. De oorzaak daarvan is waarschijnlijk de overheersende positie die het huis Rechteren al vroeg in dit gebied heeft ingenomen. Stadsrechten gaven in de middeleeuwen een stad een zelfstandige positie ten opzichte van de landadel. Dat verdroeg zich moeilijk met de machtspositie van de heren van Rechteren.
Al snel na het begin van de route (nog vóór KP83) passeer je Huis Den Berg, dat voor het eerst in 1483 vermeld wordt. Het huidige huis stamt uit 1702, de tuinen zijn van 1742 en werden mede ontworpen door landschapsarchitect Samuel van Beinum. Het huis is particulier bewoond.
Rond Dalfsen en Heino ontstond in de late middeleeuwen een gordel van edelmanshuizen die bijna allemaal de status van havezate verwierven. De bezitter van een havezate had het recht een zetel te bekleden in het bestuur van Overijssel. Van die oude havezaten zijn er nog acht over: Rechteren, Hessum, Huis Den Berg, Den Aalshorst met het bijhorende in Engelse landschapsstijl aangelegd park Het Engelse Werk (ten zuiden van Huis Den Berg, niet aan de route), De Mataram (ten noorden van KP76), De Horte (tussen 76 en 86), en aan het laatste deel van de route De Ruitenborg en De Leemcule. Informatie over deze landgoederen vind je op het ANWB-informatiepaneel bij het gemeentehuis van Dalfsen.
In het voorjaar kun je – als je geluk hebt – tussen KP70 en 50 langs de Wetering in Zwolle iets bijzonders zien bloeien: wilde kievitsbloemen. Dit bloembolletje doet er maar liefst 8 jaar over om tot bloei te komen met een kenmerkend paars geblokte klokje. In ons land vind je de kievitsbloem voornamelijk in Overijssel; en verder alleen in de Loire in Frankrijk.
Tussen knooppunt 44 en 43, net voor Broekhuizen, gaat de route via de stuw naar de noordelijke oever richting Dalfsen. Naast de stuw, die de waterstand reguleert,ligt een schutsluis voor schepen. Bovendien is er een vistrap,waarlangs vissen als forel en winde stroomopwaarts kunnen zwemmen om te paaien.
Route-alternatief
Voor het geval de stuw bij Broekhuizen gesloten is kun je als alternatief langs de zuidelijke oever blijven rijden. Je fietst dan bij knooppunt 44 rechtdoor naar knooppunt 58.
Een van de eerder op de route genoemde oude havezaten is De Ruitenborgh. Je passeert het kort na knooppunt 43, nadat je (toepasselijk) rechtsaf de Ruitenborghweg bent ingegaan. Hier stond ooit een slot, een van de oudste van Salland, dat al in de 13e eeuw vermeld werd. Het kasteel maakte plaats voor een havezate zonder gracht – een voorwaarde van de bisschop – dat in de 19e eeuw weer plaats moest maken voor het huidige monumentale huis.
De esgronden rond de buurtschap Ankum waren in de middeleeuwen een aantrekkelijke vestigingsplaats, niet alleen voor landbouwers, maar ook voor de op Zwolle georiënteerde Sallandse adel die het liefst zo dicht mogelijk bij de stad woonde. De Ankummer Es was het eerste gebied buiten de IJsselvallei dat bewerkt en bebouwd kon worden. Tegenwoordig is het een weg die deels door een woonwijk van Dalfsen loopt.
Net voor de eerste bebouwing van Dalfsen passeer je nog Huis De Leemcule, ook een van de eerder genoemde edelmanshuizen. De Leemcule werd in 1320 voor het eerst vermeld. Het huis dat je nu ziet, is niet de originele havezate. Dat werd in 1812 afgebroken, waarnan een van de bijgebouwen in 1823 werd verbouwd tot het huidige woonhuis.